Sinh con ra là một niềm vui và hạnh phục đối với bậc làm cha, làm mẹ. Nuôi con, ai cũng mong muốn con mình khỏe mạnh nhưng không may có nhiều trường hợp con có những dấu hiệu của rối loạn phổ tự kỷ. Điều này không thể không khiến cha mẹ lo lắng và bi quan. Vậy cha mẹ dựa vào những tiêu chí nào để chọn cơ sở can thiệp cho trẻ tự kỷ?. Ở Việt Nam hiện nay có nhiều cơ sở giáo dục đặc biệt cho trẻ tử kỷ mở ra. Tuy nhiên chưa có  một thước đo nào có thể đánh giá chính xác về chất lượng của các cơ sở này. Bài viết này sẽ giúp phụ huynh giải đáp được thắc mắc trên.

Những tiêu chí lựa chọn một cơ sở can thiệp cho trẻ tự kỷ

Tìm hiểu về môi trường giáo dục tại cơ sở can thiệp

Đây là tiêu chí đầu tiên phụ huynh cần xem xét. Vì đây là yêu tố tác động rất lớn tới trải nghiệm của trẻ tại sơ cở can thiệp. Khi một cơ sở có một môi trường giáo dục bình đẳng, an toàn, thân thiện thì khả năng trẻ tự kỷ có thể hòa nhập lại với cộng đồng tốt hơn. Ông Michael Croft, Trưởng đại diện văn phòng UNESCO tại Việt Nam khẳng định chỉ khi đưa được các yếu tố này vào giáo dục thì mới có thể khẳng định trường học/cơ sở can thiệp là một môi trường toàn diện và hòa nhập.

Xét về khái niệm, môi trường giáo dục là toàn bộ điều kiện vật chất và tinh thần mà trong đó con người được giáo dục, được sống, lao động và học tập, được sử dụng nhằm tác động đến sự hình thành nhân cách của người học phù hợp với mục đích giáo dục đã quy định. Vậy đối tượng được giáo dục ở đây là trẻ tự kỷ. Môi trường giáo dục chính là môi trường của các cơ sở can thiếp mà phụ huynh đang muốn lựa chọn. Sau đây, chúng ta sẽ đi vào từng khía cạnh nhỏ trong môi trường giáo dục.

Điều kiện cơ sở vật chất

Cơ sở vật chất ở đây được hiểu là những máy móc, thiết bị được đầu tư để phục vụ cho quá trình can thiệp, dạy học của trẻ và giáo viên. Cơ sở vật chất tốt đồng nghĩa với chất lượng can thiệp và dạy cũng hiệu quả hơn. Đặc biệt đối với trẻ tự kỷ, vì trẻ đang có những rối loạn về ngôn ngữ, hành vi, cảm giác. Ví dụ để giảm hành vi đi nhón chân. Giáo viên cần để trẻ có những xúc cảm ban đầu ở cả lòng bàn chân thông qua thảm gai. Vậy công cụ thảm gai là cần có trong cơ sở. Nhưng nếu công cụ này không có thì việc can thiệp giảm hành vi trên sẽ như thế nào?.

Đầu tiên, phụ huynh cần quan tâm là cách tổ chức phòng ốc tại cơ sở đó. Phụ huynh có thể đánh giá từ cách thiết kế tổng quát đến chi tiết các phòng. Việc phân chia phòng có rõ ràng với chức năng, nhiệm vụ không. Cách thiết kế bên trong có đúng với chức năng, nhiệm vụ đó của phòng không. Ví dụ phòng can thiệp cho trẻ nhưng thiết kế lại như phòng hành chính. Vậy cách thiết kế này sẽ phá hủy quá trình can thiệp với trẻ.

Thứ hai, phụ huynh quan tâm xem cách thiết kế phòng có đầy đủ công cụ và tiện nghi cho trẻ không. Công cụ cần thiết kế sao cho thu hút trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ. Như đèn đủ sáng, không có vật sắc nhọn trong phòng, sàn nhà không trơn. Ngoài ra công cụ trị liệu cần đa dạng, phù hợp để can thiệp trẻ.

Chất lượng của giáo viên tại cơ sở can thiệp

“Giáo viên dạy trẻ phổ tự kỷ trong trường học không phải là người trông trẻ bình thường. Đây còn là người hướng dẫn, dạy trẻ từ những điều nhỏ nhặt nhất trong cuộc sống để hình thành kỹ năng sống và nhân cách. Các em hằng ngày đi học, tiếp xúc với các cô nên mọi cử chỉ, hành động của cô đều in hằn trong tâm trí trẻ. Vậy cô giáo phải là một hình mẫu để trẻ học theo. Do đó không thể là một người thiếu nhân cách, nóng nảy, cộc cằn, cư xử nhất thời. Giáo viên cần yêu quý trẻ em thật sự và tình yêu ấy xuất phát từ trái tim, họ sẵn sàng biểu đạt tình cảm của mình một cách tự nhiên và chân thành nhất” Theo ThS Đỗ Thị Thủy, Học viện Quản lý Giáo dục chia sẻ.

Vậy để có một mẫu hình đó, người đó phải được đào tạo tốt những kiến thức chuyên môn. Điều này được thể hiện qua chất lượng bằng cấp hay chứng chỉ nghề của giáo viên. Ngoài ra còn được đánh giá thông qua kinh nghiệm làm việc và mức độ tiến bộ của học sinh.

Chất lượng của giáo viên còn tính bằng số lượng giáo viên trong cơ sở có đáp ứng đủ. Việc này sẽ cho thấy liệu giáo viên có đủ chuyên tâm để can thiệp cho trẻ hay không. Vì nếu cơ sở nhận quá nhiều học viên mà ít giáo viên. Vậy một kết quả hiển nhiên, giáo viên sẽ bị quá tải và chất lượng can thiệp sẽ giảm đi.

Tìm hiểu về chất lượng can thiệp của học sinh

Yếu tố này phản ảnh phần nào chất lượng thực sự của cơ sở can thiệp đó. Nếu đa phần trẻ tự kỷ tại đó đều có sự tiến bộ nhất định so với ngày đầu học, vậy có thể đánh giá chất lượng can thiệp tại đây tốt. Tuy nhiên cũng có những trường hợp cá biệt nhưng đây không phải là số nhiều. Chất lượng này còn thể hiện ở những bài test định kỳ tại cơ sở. Tuy nhiên không phải ai cũng có thể xem được những bài test này. Chỉ có giáo viên phụ trách và phụ huynh trẻ đó mới có thể xem được. Vậy để đánh giá điều kiện này như thế nào, phụ huynh có thể tìm hiểu ở mục tiếp theo.

Cách thức đánh giá những tiêu chí lựa chọn cơ sở can thiệp trên

Đánh giá chủ quan

Việc đánh giá này sẽ dựa vào chính phụ huynh có con tự kỷ. Phụ huynh có thể quan sát và tự đánh giá dựa trên những tiêu chí đã đặt ra ở trên. Việc quan sát này phụ huynh có thể thực hiện thông qua lần đầu tiên đến cơ sở. Mọi thắc mắc phụ huynh nên hỏi giáo viên tư vấn tại đó. Vì đây là những người hiểu rõ và đưa ra những thông tin chính xác nhất.

Đánh giá khách quan

Đôi khi sự trải nghiệm của người đi trước sẽ là một nguồn đánh giá tốt nhất. Phụ huynh có thể trao đổi trực tiếp với những người có con theo học tại cơ sở đó trong giờ đón con. Một cách khác phụ huynh có thể tìm hiểu thông qua các nhóm hội liên quan đến trẻ tự kỷ trên facebook. Cha mẹ không nên ngần ngại hay e dè trong việc tìm kiếm sự giúp đỡ. Hãy trò chuyện với các bậc phụ huynh khác để nhận được sự chia sẻ. Đây sẽ là nguồn thông tin bổ ích và xác thực nhất đối với phụ huynh.

Xin trích ý kiến của TS Nguyễn Thị Thanh, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam để kết thúc bài viết này: “trong thời kỳ mẫu giáo, điều quan trọng nhất là cần tạo ra môi trường hòa nhập tốt, giúp trẻ tự kỷ phát triển kỹ năng giao tiếp. Một nhân cách tốt sẽ nảy nở trong một môi trường thân thiện. Đó là thông điệp về xây dựng môi trường thân thiện trong can thiệp khó khăn trong giao tiếp cho trẻ tự kỷ”.

Với nhiều năm kinh nghiệm tư vấn tâm lý và nghiên cứu chuyên sâu, chúng tôi tự hào là Trung tâm tư vấn và trị liệu đứng đầu về uy tín, chất lượng tại Hà Nội. Khi con bạn gặp bất cứ khó khăn nào về tâm lý, vui lòng liên hệ:

Công ty CP Phát triển Giáo dục Tâm lý Á Châu

Trung tâm Nghiên cứu, ứng dụng Khoa học tâm lý-giáo dục Á Châu

Số 12B-TT10, ngõ 24 KĐT Văn Quán- Nguyễn Khuyến – Hà Đông- Hà Nội

Hotline: 091 298 67 93 Website:tamlyachau.vn  Mail: tamlyachau@gmail.com

Nguồn: tamlyachau.vn