Cuộc chiến chọn nghề vẫn luôn là nỗi lo trong mỗi gia đình. Con cái chọn nghề, cha mẹ lo lắng. Mỗi khi đến kì thi đại học các bậc phụ huynh lại lao đao tìm kiếm cho con mình hướng đi tốt nhất. Tuy nhiên, tốt trong mắt phụ huynh có thật sự là tốt đối với các con?
Lạc đường vì cha mẹ
Một cuộc khảo sát nho nhỏ tại một số trường đại học cho thấy khi được hỏi; “Nếu có cơ hội lần 2, anh chị nào đang ngồi đây quyết định sẽ chọn lại ngành học cho mình?”. Kết quả vô cùng bất ngờ: 60 – 70% giơ tay nhanh chóng. Có thể độ tin cậy không hoàn toàn, nhưng đó đáng để thừa nhận rằng, đó là một thực trạng gây sốc.
Khi điều tra lý do cụ thể, có 2 lý do phổ biến nhất là:
– Học xong em mới thấy ngành này không giống em hình dung như hồi trước (tìm hiểu không kỹ).
– Vì em thi theo bắt buộc của gia đình. Ba em bắt học ngành này để tốt nghiệp ba đưa vào công ty của ba, mẹ muốn em học ngành này để sau này giàu có.
Giờ thì “đã phóng lao nên phải theo lao”, các em tự ép mình học ngành mà mình không hứng thú, cũng chẳng phù hợp. Cuối cùng, các em cố học cho có, cố thi cho ra trường.
Tam giác chọn nghề
Muốn có một nghề nghiệp hợp lý nhất, phải thỏa mãn cả 3 đỉnh của tam giác chọn nghề. Nhưng thông thường, cha mẹ chỉ yêu cầu con chỉ vì một tiêu chí duy nhất: Cơ hội nghề nghiệp mà không tính đến những yếu tố quan trọng khác.
Đỉnh thứ nhất mang tên Đam Mê.
Bọn trẻ yêu anh chàng lớp trưởng nhưng lại phải kết hôn với anh chàng ở lớp kế bên không thể nào hạnh phúc. Muốn sống chung trọn đời với nghề nghiệp ấy, muốn có động lực để rèn luyện chuyên môn thì phải có sự yêu thích, có động cơ.
Đỉnh thứ hai mang tên Năng Lực.
Đó chính là năng khiếu.
Một hôm lạc đà con mới hỏi lạc đà mẹ:
– Mẹ ơi! Tại sao lạc đà lại có bướu?
– Con trai à, bướu để trữ nước. Ta không thể sống trên sa mạc mà không có nước.
– Dạ. Thế tại sao chân mình lại dài và bàn chân tròn thế mẹ?
– Hỏi hay lắm, đó là phương tiện đi trên sa mạc tốt hơn bất cứ loài nào khác.
– Dạ. Nhưng còn lông mi nữa, thỉnh thoảng nó cọ cọ làm che tầm nhìn con.
– Con trai à, lông mi dài và dày là để bảo vệ mắt khỏi cát và gió sa mạc.
– Dạ con hiểu rồi: Bướu là để trữ nước, chân để đi bộ, lông mi để che chắn khi sống trên sa mạc. Vậy mình đang làm quái gì trong sở thú thế hở mẹ???
Như vậy, tiềm năng của lạc đà đã bị thui chột vì ở sai môi trường. Chọn cho mình một ngành nghề cũng là chọn một môi trường sống cho những tiềm năng. Nếu là lạc đà, phải tìm ra sa mạc. Nếu là cá, phải chọn nước. Nếu là chim, phải sống ở bầu trời. Nghề nghiệp phải hợp với tiềm năng của bản thân.
Tuy nhiên, năng lực không chỉ là năng khiếu, mà còn là khả năng đầu vào. Năng lực còn là khả năng tài chính.
Đỉnh thứ ba là cơ hội nghề nghiệp.
Đầu tiên là cơ hội việc làm hoặc tự tạo việc làm. Những ngành nghề xã hội cần lao động sẽ có nhiều cơ hội tìm việc. Tuy nhiên, những ngành ấy cũng sẽ có ùn ùn thí sinh thi vào. Một cái chậu có 10 con cá và một cái chậu có 2 con cá, hãy chọn lựa một cách khôn ngoan.
Tuy nhiên, đây không phải yếu tố tiên quyết, vì thực ra, dù không phải ngành “hot”, nhưng nếu thật sự giỏi, các em vẫn có thể thành đạt.
Cơ hội nghề nghiệp còn là cơ hội thực hiện ước mơ trong đời qua nghề nghiệp đó.
Cha mẹ nên làm gì để giúp con chọn nghề?
Trong mắt chúng ta, con cái luôn bé nhỏ, khờ dại và nông cạn. Tuy nhiên, những chuyện cả đời thế này, cha mẹ nên trao quyền quyết định cho con cái và chúng sẽ phải tự chịu trách nhiệm với quyết định của mình. Bởi đôi khi, chúng ta có tầm nhìn về cơ hội việc làm, nhưng chính đứa trẻ sẽ biết được chúng yêu thích cái gì, phù hợp với cái gì.
Tuy nhiên, cha mẹ không nên bỏ rơi con cái trong giai đoạn quyết định này, mà nên là những nhà tư vấn cho con, chỉ cho chúng thấy con đường nào sáng, con đường nào tối, để chúng có thêm thông tin mà ra quyết định.
Mỗi người chỉ có một cuộc đời để sống, đừng để con mình nằm trong số sinh viên đi lạc đang ngồi trên giảng đường đại học. Rồi từ đó tạo ra những con người thiếu lửa, tạo nên một xã hội thiếu lửa. Để làm được điều đó, cha mẹ phải là người đồng hành, chứ không quyết định thay.
Với nhiều năm kinh nghiệm tư vấn tâm lý và nghiên cứu chuyên sâu, chúng tôi tự hào là Trung tâm tư vấn và trị liệu đứng đầu về uy tín, chất lượng tại Hà Nội. Khi con bạn gặp bất cứ khó khăn nào về tâm lý, vui lòng liên hệ:
Công ty CP Phát triển Giáo dục Tâm lý Á Châu
Trung tâm Nghiên cứu, ứng dụng Khoa học tâm lý-giáo dục Á Châu
Số 12B-TT10, ngõ 24 đường Nguyễn Khuyến – Văn Quán – Hà Đông – Hà Nội
Hotline: 091 298 67 93 Website:tamlyachau.vn Mail: tamlyachau@gmail.com
Nguồn: tamlyachau.vn
