Làm thế nào để hiểu rõ cảm xúc của bản thân

Làm thế nào để hiểu rõ cảm xúc của bản thân? Đây có lẽ là câu hỏi của rất nhiều người đã tự đặt ra. Để hiểu cảm xúc của bản thân điều này quả thật không dễ dàng chút nào. Tuy nhiên để làm được điều đó chúng ta phải làm gì. Cảm xúc rất quan trọng cho sự tồn tại, khả năng phát triển của mỗi cá nhân. Đặc biệt khi chúng ta biết quản lý cảm xúc hiệu quả sẽ giúp đưa ra quyết định đúng đắn.

Để hiểu rõ cảm xúc của bản thân

Đa số mọi người cho rằng con người ta đánh giá người khác dựa trên những gì anh ta làm vì những điều anh ta biết. Điều đó có thực sự chính xác không. Xã hội chúng ta đang sống có xu hướng đề cao những người biết quân tâm đến người khác hơn là những người chỉ biết thuộc lòng bảng tuần hoàn các yếu tô hóa học. Bí quyết ở đây là phải học được cách kiểm soát hành vi. Bạn sẽ không thể thay đổi hành vi nếu không nhận thức được trạng thái cảm xúc của mình.

Tìm hiểu thế nào là cảm xúc

Cảm xúc là một hình thức trải nghiệm cơ bản của con người về thái độ của chính mình đối với sự vật, hiện tượng của hiện thực khách quan, với người khác và với bản thân. Sự hình thành cảm xúc là một điều kiện tất yếu của sự phát triển con người như là một nhân cách.

cam-xuc-tich-cuc-va-cam-xuc-tieu-cuc
cam-xuc-tich-cuc-va-cam-xuc-tieu-cuc

Cảm xúc được phân chia thành hai nhóm chính đó là tiêu cực và tích cực. Cảm xúc tích cực là những gì diễn ra trước lợi ích mà bạn hoàn toàn có thể đạt được, hoặc sau khi bạn đã đạt được chúng. Cảm xúc tiêu cực xảy ra khi bạn không đạt được điều gì đó, hoặc xảy ra trước hoặc trong tình huống sẽ gây tổn thất cho bạn.

Câu chuyện về ông Claudio

Để hiểu rõ hơn về cảm xúc của bản thân. Chúng ta cùng nghe một câu chuyện sau:

Câu chuyện bắt đầu vào một buổi sáng tại văn phòng

Claudio, một người đàn ông không thể nhận thức cảm xúc của bản thân, và do đó không thể kiểm soát được hành vi của chính mình. Ngày hôm đó Claudio sải bước vào văn phòng, quang đống giấy tờ lên bàn làm việc và ngồi phịch xuống ghế. Cố trợ lý Jan theo sau ông, mang tới một cốc cà phê như thường lệ.

“Cà phê của ông đây, Claudio” cô khẽ nói.

Claudio khẽ lầm bầm, đồng thời trưng ra bản mặt “cửa ra phía kia, không tiễn”.

“Có chuyện gì sao” Jan hỏi.

Ông trả lời: “Không có gì. Cô có thể chuẩn bị xong đám hồ sơ kia được không?” Ông khịt mũi.

Jan kinh ngạc. Trước đây, ông chưa bao giờ đối xử với cô như vậy. Chắc hẳn cô đã gây ra lỗi lầm tệ hại gì đó, đến mức ông phải cau có gắt gỏng. Cả sáng hôm đó, Jan không tập trung vào công việc. Cô liên tục kiểm điểm xem mình đã làm gì sai.

Khi tâm trạng của ông Claudio không tốt

Ông đã khiến vài người ở chỗ làm và hai nhận viên ở quán cà phê chết khiếp. Mặc dù, tâm trạng của ông Claudio rất tồi tệ. Nhưng không nói rõ nó tệ ở chỗ nào, cũng chính vì thế mà ông càng thấy khó chịu hơn. Có thứ gì đó đang gặm nhấm ông từ bên trong, và ông có thể cảm nhận được nó.

khi-be-tac-khong-hieu-ro-cam-xuc-cua-ban-than
khi-be-tac-khong-hieu-ro-cam-xuc-cua-ban-than

Claudio đang đối mặt với đống cảm xúc ngổn ngang của mình một cách sai lầm. Thay vì tiến lên phía trước, ông lại vật lộn để rồi mắc kẹt trong đám tâm tư tiêu cực ấy.

Các nghiên cứu cho thấy

Vào giai đoạn những năm 1950 và 1960, các nhà tâm lý học cho rằng muốn vượt qua được cảm xúc tiêu cực thì trước hết phải trải nghiệm chúng một cách thấu đáo. Tuy nhiên ngày nay, đa số các nhà tâm lý học và tâm thần học dều cho rằng lý thuyết ấy không còn chính xác. Các liệu pháp phổ biến nhất hiện này đều đề cao tầm quân trọng của quá trình tìm hiểu- như liệu pháp nhận thức – hành vi, thay vì chút giận.

Thực tế cho thấy, Nếu bạn quá tập trung vào cảm xúc tiêu cực sẽ đẩy bạn vào một vòng luẩn quẩn. Cho đến cuối cùng, nổi đau mà cảm xúc tiêu cực ấy mang lại cũng sẽ dần vơi đi. Nhưng về dài hạn, bạn sẽ khó có thể vượt qua được cảm xúc ấy nếu không thực sự hiểu tại sao bạn lại có cảm xúc ấy ngay từ lúc đầu.

Lý do cho những vấn đề mà Claidio đang gặp phải

Trong câu chuyện của Claudio, ngày mới của ông bắt đầu bằng việc than vãn về chuyện cậu con trai vừa trượt kỳ thi quan trọng. Điều là Claudio giận ở đây không hẳn chỉ vì cậu con thi trượt. Mà còn vì ông tự giận bản thân đã quá lơ là với chuyện học hành của con cái. Công việc bận rộn đã làm ông xao nhãng. Những tin không vui này khiến hai vợ chồng ông nổ ra một cuộc tranh cãi chẳng mấy vui vẻ.

Tưởng như câu chuyện sẽ dừng lại ở đó. Ông Claudio rời nhà đi làm, cố gắng phớt lờ những bực dọc đang âm ỉ. Nhưng khi đang đi trên đường, xe của ông suýt va chạm với một chiếc xe BMW đỏ đang lao vào đường cao tốc, khiến ông nổi khùng. Nếu buổi sáng của ông không quá tệ hại thì có lẽ việc cỏn con thế này cũng không đến nỗi làm ông phát điên.

Khi ông Claudio bước vào văn phòng, thật khó chịu, dường như tất cả mọi thức đang chống lại ông. Phòng chờ của công ty là một đống bừa bộn, không có ai trực ở quầy lễ tân. Và ông lại còn làm rơi chìa khóa trên đường đi. Thế là cơn giận của ông phình to như một quả bom sắp nổ.

Tuy nhiên, vấn đề ở đây là tất cả những người ông gặp ông đều cho rằng ông đang giận dữ với họ. Ví dụ như Jan, cô hoang mang, suy nghĩ không ngừng về hàng tá lý do, cô có thể đã làm sếp mình tức tối.

Nếu Claudio hiểu rõ cảm xúc của bản thân

Trong câu chuyện này nếu như Claudio hiểu rõ được những cảm xúc của bản thân thì ông sẽ biết được lý do cho từng cảm xúc tiêu cực của mình:

  • Sự thật về con trai mình
  • Tức giận vì đã xao nhãng con cái
  • Tức giận vì đã cãi nhau với vợ
  • Tức giận tay tài xê suýt gây va chạm trên đường đi
  • Tức giận nhân viên quản lý văn phòng đã không dọn dẹp khu lễ tân
  • Tức giận vì nhân viên lễ tân không trực ở quầy

Kiểm soát và giải quyết vấn đề

Sau khi đã tìm ra được căn nguyên của từng cảm xúc tiêu cực. Điều này sẽ dễ dàng giúp ông Claudio có thể thể kiểm soát và giải quyết từng việc một, một cách nhẹ nhàng. Chẳng hạn như:

  • Nói với Jan biết rằng ông cáu bẳn không phải do cô (Điều này sẽ giúp cô tập trung làm việc hơn)
  • Kiểm soát cảm xúc của mình một cách riêng biệt thay vì gom lại thành một mớ bòng bong khổng lồ, gắt gỏng, mất phương hướng.
  • Dành 20 đến 30 phút đầu tiên khi đến văn phòng để làm nguội cái đầu nóng bằng một loạt phương pháp khác nhau.
  • Làm việc năng suất hơn thời gian còn lại trong ngày
  • Quyết định cách xử lý mang tính xây dựng với cậu con trai trở về nhà (thay vì chỉ giận dữ với con)
  • Kiềm chế tốt hơn những cơn bực dọc nhỏ nhỏ ở văn phòng.

Làm gì để hiểu rõ cảm xúc của bạn

Câu chuyện trên đã cho chúng ta những trải nghiệm qua nhân vật ông Claudio. Qua đó giúp chúng ta hiểu rõ về cảm xúc của bản thân mình hơn. Cách để hiểu rõ bản thân và kiểm soát được những cảm xúc tiêu cực của mình.

Hầu hết mọi người không nhận thức được là chính họ đang điều khiển cảm xúc của họ chứ không phải ai hay một việc gì khác. Họ thường cảm thấy bản thân họ “tự động” chuyển từ cảm xúc này sang cảm xúc khác và để mặc mình trôi theo dòng cảm xúc mà không hề biết rằng cảm xúc ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả làm việc của họ.

Vậy công việc của bạn là gì? Bạn cần phải làm chủ được cảm xúc của chính mình.Việc đầu tiên bạn cần làm đó là: không phản ứng vội; nhận thức vấn đề; đặt tên cho những cảm xúc;  chấp nhận cảm xúc; điểu chỉnh cảm xúc của bản thân; tìm ra giải pháp.

Với nhiều năm kinh nghiệm tư vấn tâm lý và nghiên cứu chuyên sâu. Chúng tôi tự hào là Trung tâm tư vấn và trị liệu đứng đầu về uy tín, chất lượng tại Hà Nội. Khi con bạn gặp bất cứ khó khăn nào về tâm lý, vui lòng liên hệ:

Công ty CP Phát triển Giáo dục Tâm lý Á Châu

Trung tâm Nghiên cứu, ứng dụng Khoa học tâm lý-giáo dục Á Châu

Số 12B-TT10, ngõ 24 đường Nguyễn Khuyến – Văn Quán – Hà Đông – Hà Nội

Hotline: 0912 986 793

Website:tamlyachau.vn  Mail: tamlyachau@gmail.com

 

BÌNH LUẬN

Please enter your comment!
Please enter your name here